జీవనాడి

ఆశలో మేల్కొని
నిరాశలో నిద్రపోతే మాత్రం ఏం?
నా తరానికి నేను నాయకుణ్ని
నా యుగస్వరానికి నేను గాయకుణ్ని

పగటి కలల ప్రతిఫలాల్ని
రాత్రి స్వప్నంలో మాత్రమే
అనుభవిస్తే మాత్రం ఏం?
ఈ దినమంతా నెత్తుటితో చెమటతో
కళ్లు తడిసిపోతే మాత్రం ఏం?
రేపటి వెలుగులపై విశ్వాసం వీడని వాణ్ని.

నాకు తెలుసు
నేను నా చుట్టూ వున్న అశాంతిని పలుకుతున్నాను
నాలో దాగివున్న సుప్తాగ్నిని కెలుకుతున్నాను
రేపటి శాంతి కోసం
రేపటి కాంతి కోసం

అనంత కోటి అవ్యక్త భావాలు
నా అక్షరాల్లో అభివ్యక్తి కోసం వెతుక్కుంటున్నాయి
తమ వ్యక్తిత్వం కోసం వెతుక్కుంటున్నాయి

నీగ్రో సోదరుని ఉద్యమం లోనేగాని
ఇంకా జీవితంలో ఉదయించని సూర్యుడు
నా హృదయంలో మండుతున్నాడు
ఆసియాలో ఆఫ్రికాలో
యూరప్లో అమెరికాలో
విశ్వాంతరాళంపై ఏ గోళంలోనూ
విధ్వంసం కాదు విక్రాంతి కోరుతున్న
మానవుడు నా వారసుడు
ఆకలితో, తీరని కోర్కెలతో
ఆరిపోయిన అభాగ్యులకు
ఈ లోకంలో మిగిలిపోయిన ఆశను నేను

ఏం? ఎంత అపరిపక్వమయితేనేం!
ఎంత అస్పష్టమయితే మాత్రం ఏం?
నేను పలుకుతున్నాను
నా యుగవాణిని పలుకుతున్నాను
ఆవేశంలో ఆకాంక్షతో
హృదయంలోంచి స్పందించి…

ఈ జనరేషన్ జనరేటర్ లోంచి
జన్మించిన విద్యుత్తును నేను
నేను వెలుగుతున్నాను
నేను వెనుకటి దీపాల్లా గాలిలో
దేవుణ్ని నమ్ముకొని పుట్టలేదు

నేను అణువును ఆడించి
పరమాణువుతో పాడించగలను
ప్రపంచ ప్రగతి సాధించగలను
రాకెట్టుతో చంద్రునిపై
నా విజయాన్ని
రాయించి తీరుతాను

నా వంటి వెయ్యిదీపాల్ని వెలిగించి
నా వొంట్లో ఊపిరిపోతే మాత్రం ఏం?
ఈ యుగకాంతిని నేను
ఈ జనరేషన్ జనరేటర్ లోంచి
జన్మించిన విద్యుత్తును నేను
విప్లవాన్ని నేను

జననం: వరంగల్లు జిల్లా లోని చిన్నపెండ్యాల. ఉద్యోగరీత్యా వరంగల్లు లోని సీ.కే.ఎం. కళాశాలలో (1968-98) తెలుగు సాహిత్య ఉపన్యాసకుడిగా పనిచేసాడు. నవంబర్ 1966 లో, సాహితీ మిత్రులు (Friends of Literature) స్థాపించి, సృజన అనే ఆధునిక తెలుగు సాహితీ వేదికను ప్రారంభించాడు. విరసం కార్యనిర్వాహక సభ్యుడుగా ఉన్నాడు. 1984 నుండి 1986 వరకు కార్యదర్శిగా పనిచేశాడు. 1983లో స్థాపించిన All India League for Revolutionary Culture (AILRC) కి వ్యవస్థాపక కార్యనిర్వాహక సభ్యుడుగా, 1993 నుండి 1999 వరకు ప్రధాన కార్యదర్శిగా ఉన్నాడు.

రచనలు: చలినెగళ్లు (1968), జీవనది (1970), ఊరేగింపు (1973), స్వేచ్ఛ (1977), స్వేచ్ఛ (1977), భవిష్యత్ చిత్రపటం (1986), ముక్త కంఠం (1990), ఆ రోజులు (1998), ఉన్నదేదో ఉన్నట్లు (2000), ఉన్నదేదో ఉన్నట్లు (2000), బాగ్దాద్ చంద్రవంక (మార్చి 2003), మౌనం యుద్ధ నేరం (ఏప్రిల్ 2003), అంతస్సూత్రం (2006), తెలంగాణ వీరగాధ (2007), పాలపిట్ట పాట (2007), బీజభూమి - వరవరరావు కవిత్వం -1, 2 (1957-2017), సహచరులు - జైలు లేఖలు (1989, 2019), జైలు రాతలు (2006), 'భూమితో మాట్లాడు' తదితర కాల్పనిక సాహిత్య వివేచన, యె క్యా జగహ్ హై దోస్తో (నవజీవన సంస్కృతి కోసం సామాజిక, సాంస్కృతిక, రాజకీయ రచనలు - తెలుగు హిందీ అనువాదం - తుషార్ కాంత్ భట్టాచార్య)

Captive Imagination - Prison letters (Editor: Vasantha Kannabiran - 2010), A Life in Poetry (Selected translations into English; Editors Meera Kandasamy, N. Venugopal - 2023)

హిందీ: సాహస గాధా (సంపాదకులు: శశినారాయణ్ స్వాధీన్, నుస్రత్ మొయినుద్దీన్), హమారా మీ సప్నా హై తీస్రీ దునియాకా (అనువాదం: శాంతి సుందరి. ప్రచురణ: రాణాప్రతాప్), జైలు లేఖలు హిందీ (వాణి ప్రకాశన్)

అనువాదాలు: బందీ (Detained - A Writer's Prison Diary by Ngugi wa Thiong'O); మట్టికాళ్ళ మహారాక్షసి (Devil on the Cross - Novel by Ngugi wa Thiong'O); అనుమానిత కవితలు (Gulzar's Suspected Poems)

Leave a Reply