ఒక స్త్రీగా నాకు ఒక దేశం లేదు.ఒక స్త్రీగా నాకు ఒక దేశం అవసరమే లేదు.ఒక స్త్రీగా… నేను ఉండే స్థలమే…
Category: సాహిత్య వ్యాసాలు
బోయి భీమన్న కవిత్వంలో దళిత చేతన
“కాలము మారిపోయే, కల కాలము దాస్యము నిల్వబోదు, ఈ / మాలలు రాజులౌ దురు సుమా…..” అన్న విశ్వాస ప్రకటనతో బోయి…
సాహిత్యంలో తిరోగమనం – పురోగమనం
రాహువు పట్టిన పట్టొకసెకండు అఖండమైనాలోక బాంధవుడు అసలేలేకుండా పోతాడా…? మూర్ఖుడు గడియారంలోముల్లుకదల నీకుంటేధరాగమనమంతటితోతలకిందై పోతుందా? కుటిలాత్ముల కూటమి కొకతృటికాలం జయమొస్తేవిశ్వసృష్టి పరిణామంవిచ్ఛిన్నం…
కళావేత్తలారా! మీరేవైపు?
(గోర్కీ 1932లో ఒక అమెరికా విలేకరికి ఇచ్చిన సమాధానం) “ఎక్కడో మహా సముద్రానికి అవతల సుదూరంగా ఉన్న ప్రజల నుంచి వచ్చిన…
బోయి భీమన్న కవిత్వం – వస్తు వైవిధ్యం – 2
దీపసభ కావ్యకథకుడు రైతుకూలీ. ఇంట దీపానికి నూనె లేని నిరుపేద. కాసింత వెలుగిచ్చే దీపం కోసం అతని ఆరాటం. ఆరిన దీపపు…
సముద్రాన్ని రాసినవాడు!
మీరు సముద్రాల్ని చూసారు. సముద్ర ఘోషని విన్నారు. కానీ సముద్రాన్ని చదివారా? అవును. మీకు సముద్రాన్ని చదివే అవకాశం వచ్చింది. వరవరరావు…
దొరల గుండెల్లో భూకంపం పుట్టించిన ‘ఊరు మనదిరా! ఈ వాడ మనదిరా!’
అట్టడుగు ప్రజల జీవితాల్లో గూడుకట్టిన దుఃఖాన్ని తన పాటలోకి ఒంపుకొని నెత్తురు ఆవిరయ్యేలా పాడిన ప్రజాకవి గూడ అంజయ్య. తెలంగాణ రాష్ట్రోద్యమానికి,…
సంప్రదాయ సంకెళ్ళను బద్దలు కొట్టిన వేగుచుక్క: ఇస్మత్ చుగ్తాయ్
ప్రపంచ సాహిత్య చరిత్రలో చాలా మంది రచయిత్రులు, ముఖ్యంగా స్త్రీవాదులు, తమ రచనల్లో జెండర్ డిస్క్రిమినేషన్ ని అంటే లింగ వివక్షను…
బోయి భీమన్న కవిత్వం – వస్తు వైవిధ్యం
బోయి భీమన్న ప్రధానంగా కవి. అందులోనూ పద్యకవి. ఆయన నాటకాలు రాసాడు, గేయ కవిత్వం వ్రాసాడు. వచన కవిత్వం వ్రాసాడు. అయితే…
అపూర్వ అసాధారణ సంక్లిష్ట చరిత్ర
ఇప్పటిదాకా పరిశీలించిన చరిత్రంతా విప్లవ రచయితల సంఘం పూర్వచరిత్ర. గడిచిన చరిత్ర. గతం. ఇక్కడి నుంచి పరిశీలించబోయేది విరసం చరిత్ర. నడుస్తున్న…
పాట పుట్టిందిలా…
“నువ్వు గాయపడ్డవాడి దగ్గరకెళ్ళొద్దునువ్వే గాయపడ్డవాడివి కావాలి “ – Walt Witman. “నడవాలెనే తల్లి” పాట ఒక్కసారిగా, ఒక ఊపులో రాసింది…
కొ.కు – ‘నిజమైన అపచారం’
సర్వసాధారణమనిపించే అంశం ప్రపంచంలో ఏదైనా ఉన్నదా అంటే అది “మరణం” అని చెప్పొచ్చు. ప్రమాదాలు, రోగాలు, హత్యలు వంటి కారణంగా సంభవించిన…
వారు మన ఆందోళనే కాదు, మన భరోసా కూడా
ఇద్దరు కవులు మృత్యువుకు అభిముఖంగా నడుస్తూ జీవితం గురించి సంభాషిస్తున్నారు. సూర్యుడూ, వెన్నెలా చొరబడని ఉక్కుగోడల మధ్య కవిసమయాల్లో స్వేచ్చను ఆలపిస్తున్నారు.…
మేకల చరిత్ర మేకలు రాసుకునే సందర్భం ‘దిక్కుమొక్కులేని జనం’ — ఆలూరి భుజంగరావు
దేశాన్ని ఒక ఆర్ధిక సంక్షోభం చుట్టుముడుతుంది. ఒక కరోనా ఉక్కిరిబిక్కిరి చేస్తోంది. ఒక ఉద్యమం ఒక జాతిని నడిపిస్తుంది. లక్షలమంది కదిలి…
బోయి భీమన్న నాటక గమనంలో మూడు మజిలీలు
పాలేరు – కూలిరాజు జంటనాటకాలు అని బోయి భీమన్నే చెప్పాడు. పాలేరు నాటకానికి కూలిరాజు నాటకానికి ఎడం ఏడాదే. భీమన్న 1942…
మగవాడి దౌర్జన్యం
నేను: కథ విన్నావుగా ఆమె: ఊఁ, నాకు కొన్ని విషయాలు నచ్చలేదు. నేను: ఏమిటవి? ఆమె: అసలు కథలో చెప్పదలుచుకున్న విషయమే…
వలస కార్మికుల దుఃఖ కావ్యం ఆదేశ్ రవి “పిల్ల జెల్లా ఇంటికాడా ఎట్ల ఉండ్రో…”
మానవాళి మహా సంక్షోభంలో కూరుకుపోయిన వేళ, కాలం ఒక అద్భుతమైన పాటను రాసుకుంది. ప్రపంచమంతా కరోనా వైరస్ కట్టడికి లాక్ డౌన్లోకి…
రాగో మనకేం చెబుతోంది?
సాధన రాసిన రాగో నవల చివరి సన్నివేశం ఇలా ఉంటుంది. ‘జైనక్కకు పార్టీ సభ్యత్వం ఇచ్చి కొద్ది రోజులే అయింది కానీ…
జూలై 4 చరిత్రాత్మక విస్ఫోటనం – 3
సమకాలీన చారిత్రక ఆధారాల నుంచి, పత్రికల నుంచి జూలై 3 నాటికి తెలుగు సమాజంలో, కనీసం బుద్ధిజీవుల్లో నెలకొని ఉన్న వాతావరణాన్ని…
బోయిభీమన్న సాహిత్యం లో సమానతా సూత్రం
దళిత రచయితలలో బోయి భీమన్నది ఒక విలక్షణ మార్గం. సమానత్వం, అభివృద్ధి మూల సూత్రాలుగా ప్రాచీన హిందూ మత్తతాత్విక భావ ధారతో…
పల్లెల దుస్థితిని, ప్రపంచీకరణ ప్రభావాన్ని చిత్రించిన ఖండకావ్యం ‘పల్లెకన్నీరు పెడుతుందో’ గీతం
‘కవిని కదిలించడమంటే కాల౦ డొంకంతా కదిలించడమే’ అన్న మహకవి మాటలకు నిలువెత్తు కవితారూపం గోరటి వెంకన్న. వ్రాసిన ప్రతిపాటలోను సామాజికతను నింపుకుని…
మనుషులకు గల స్వేచ్ఛ
కథలో పనమ్మాయి లచ్చుకి జబ్బు చేస్తుంది. ఆమె బదులు ఆమె స్నేహితురాలు నరుసు చేత పని చేయించుకుని డబ్బులిస్తారు తారకం తల్లిదండ్రులు.…
‘ఒంటరిగా లేం మనం’
సంతోషంగా వుండే కుటుంబాలన్నీ ఒకేలా ఉంటాయి. సంతోషంగాలేని కుటుంబాల కథలువేటికవే — అంటాడు టాల్ స్టాయ్. ఇది ఏ సందర్భంలో అన్నాడో…
బీసీవాద కవిత్వం – ఒక పరిశీలన (2009 వరకు)
వ్యక్తి, వ్యవస్థ, సంస్థ ఏదైనా తన ఉనికిని కాపాడుకునే ప్రయత్నం చేస్తాయి. సామాజికంగా ఉనికి సంఘర్షణను, ఆ సంఘర్షణ మూలాన్ని విశ్లేషించడానికి…
జూలై 4 చరిత్రాత్మక విస్ఫోటనం – 2
(విరసం చరిత్ర ‘అరుణాక్షర అద్భుతం’ పరంపరలో ఈ అధ్యాయపు మొదటి భాగం ఫిబ్రవరి 15, 2020 సంచికలో వెలువడిన తర్వాత కాస్త…
జాషువా కవిత్వంలో దళిత సమస్య – రాజకీయార్థిక దృక్పథం
దళిత ఉద్యమం, జాతీయోద్యమం భారత దేశంలో సమాంతరంగా సాగిన ఉద్యమాలు. అయితే అవి రెండూ ఎప్పుడూ వేరువేరుగా మాత్రం లేవు. ఒకటి…
సాహిత్యంలో ‘విమర్శ’
సాహిత్యం ప్రజాపక్షపాతంగా ఉన్నదా, కవి పక్షపాతంగా ఉన్నాడా అని విడమరిచి చెప్పేందుకు ‘విమర్శ’ ఒక సాధనంగా ఉపయోగపడుతుంది. బహుముఖమైన మానవ జీవితానికి…
‘మార్పు’ కథ నేపథ్యం
మద్దునూరులో దొర పెంచి ఊరిమీదికి ఉల్ఫాగా ఒదిలిపెట్టిన జన్నెకోడె- ఊరివాళ్ల పంటలు నాశనం చేసి – గొడగొడ ఏడ్పించిన జన్నెకోడె. దొరలాగ…
ఏది ‘కుట్ర’?!
కాళీపట్నం రామారావు — ‘‘కుట్ర’ కథ భూషణం మాస్టారు శ్రీకాకుళ ఉద్యమ పుట్టుపూర్వోత్తరాల గురించీ, పోరాటం గురించీ, ప్రజల తెగువ గురించీ…
అస్తమయం లేని ఉదయం ఆమె!
“ఒక ప్రయాణం ముగిసింది ఆగిన చోటనే అడుగుజాడలు మొదలయ్యాయి ఒక పక్షి గొంతు మూగవోయింది ప్రతిధ్వని కొత్త రాగాలు సమకూర్చింది ఒక…
అరుణాక్షరావిష్కారం – దిగంబర కవులు
(అరుణాక్షర అద్భుతం – 04) కవుల సంఖ్య, వాళ్లు రాసిన కవితల సంఖ్య, వాళ్లు ప్రచురించిన సంపుటాల సంఖ్య, వాళ్లు ఉనికిలో…
కొ.కు – ‘సైరంధ్రి’
కథ విన్నారు కదా, ఈనాటి సినిమాల పరిభాషలో చెప్పాలంటే – boy meets girl తరహా కథ. అబ్బాయి అమ్మాయిని చూశాడు,…