తూరుపు గాలులు వీచెనోయ్

(ప్రధాన స్రవంతి సాహిత్యలోకం అట్టడుగు ప్రజల జీవితాన్ని, సాహిత్యాన్ని ఏనాడూ పట్టించుకోలేదు. చరిత్రను సృష్టించే మట్టి మనుషుల జీవితం కాల ప్రవాహంలో…

‘కథ’ నేపథ్యం

23, ఫిబ్రవరి 1982 నాడు మధ్యాహ్నం సుమారు మూడు గంటలకు మాదిగవాడ గుడిసెలో ఉన్నదేవేందర్ రెడ్డిని ఒక ఇన్‌ఫార్మర్ యిచ్చిన సమాచారంతో…

భాగ్యరెడ్డి వర్మ నుంచి అంబేద్కర్ దాకా – 2

భాగ్యరెడ్డివర్మ నిజాం రాష్ట్రంలో దళిత సమస్యపై పనిచేస్తూనే అనంతపురం (1925), పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా నరసాపురం (1929), బెజవాడ(1930), విజయనగరం (1936),…

అరుణాక్షరావిష్కార పూర్వరంగం

(అరుణాక్షర అద్భుతం – 2) విప్లవ రచయితల సంఘం 1970 జూలై 4 తెల్లవారు జామున ఏర్పడిందని అందరికీ తెలుసు. తెలుగు…

మహిళల మూకీ భాష్పాలకు నోరిచ్చి రచ్చకెక్కించిన గుఱ్ఱం జాషువా

గుర్రం జాషువా అనగానే వెంటనే గుర్తుకు వచ్చే కావ్యం గబ్బిలం. దళిత జీవన సంవేదనల సమగ్ర చిత్రణ అయిన ఈ కావ్యం…

జూలై 4 చరిత్రాత్మక విస్ఫోటనం – 1

చరిత్ర పరిణామ క్రమం చిత్రమైనది. చరిత్ర పరిణామ క్రమాన్ని, ఆ చరిత్ర పరిణామానికి నిజమైన చోదకశక్తులను అది గతంగా మారిన తర్వాత…

“కీచురాళ్ళ చప్పుడులో గొణుక్కుంటున్న రాత్రి కవిత్వం”

(రేణుక అయోల ‘ఎర్ర మట్టి గాజులు ‘) “రాత్రీ పగలు తెల్లటి భూతం వెంటాడితే ఎలా పడుకోగలం? కడుపులో దూరి కార్చిచ్చు…

కొ.కు – ‘దిబ్బమతం’

స్కైడైవింగ్ అంటే అందరికీ తెలిసే ఉంటుంది. విమానంలోంచి దూకి, ప్రీఫాల్‌ను అనుభవించి, తర్వాత పేరాచూట్ విచ్చుకున్నాక, ఎంతో అరుదుగా లభించే విహంగ…

రచయిత… చిన్న చేప!

రచయితొకడు వో చిన్న చేపని పట్టుకున్నాడు. “నన్ను మళ్ళీ నీళ్ళలో వదిలేయ్. ఒడ్డు మీద చేపలు బతకవు. పైగా నేను చాలా…

‘మార్పు’ కథ నేపథ్యం – 2

రెండెకరాల గడి. ఎక్కడ మొదలు పెట్టాలి. కేంద్రం దొర కనుక దొరను లేపేస్తే ఫ్యూడలిజం కుప్పకూలుతుంది ఇది తొలి ఆలోచన. వర్గ…

కొ.కు – ‘కీర్తి కండూతి’

కథ విన్నారుగా – హనుమంతుడు ఉన్నట్టుండి ఒక మంచి రోజున సాహిత్య దూషణ ప్రారంభించాడట. “రాజకీయవాదులంతా ఒకరికొకరు తారు పూస్తుంటే ఈ…

కొ.కు – ‘అట్టడుగు’

కథా కాలానికి 19వ శతాబ్దం సగం గడిచింది, రెండవ ప్రపంచ యుద్దం ముగిసింది. ప్రజలు తమ స్వంత ఊళ్ల నుంచి పొట్ట…

బొగ్గులు (కథ నేపథ్యం)

ఈ కథ రాసింది 1979లో. నిజామాబాదు నుండి వెలువడే ”అగ్నిపూలు” అనే పక్షపత్రికలో 1981 ఫిబ్రవరిలో అచ్చయింది. 1974 నవంబరులో నేను…

నీలీ రాగం – 5

ఒక వైపు బయట నుండి సంఘసంస్కరణ ఉద్యమం, మరొక వైపు లోపలి నుండి చైతన్యవంత మవుతున్న ఆది హిందువుల ఆత్మగౌరవ ఉద్యమం…

‘కథ’ నేపథ్యం – 2

“రచయిత సమాజానికి బద్దుడు. రాయాలంటే ఈ యుద్ధరంగం గురించి రాయాలి. రచయితకు తిండి బట్ట అన్నీ ప్రజలు యిచ్చినవి. కనుక ప్రజల…

కాంక్రీట్ మనుషుల వెతలు ఈ ‘మెట్రో కథలు’!

నగరమంటే ఏమిటి? నగరమంటే మనుషులు యంత్రాలై మసలే జీవన వేదిక. నగరమంటే హృదయాల్ని, కోరికల్ని తొక్కుకుంటూ, తొక్కేసుకుంటూ పరుగులెత్తే క్రిక్కిరిసిన మనుషుల…

‘సత్యం’ కథ నేపథ్యం – 2

ఇదేదో రాయకుండా ఉండలేని స్థితి. కానీ గిన్ని సంగతులల్ల ఏదని రాసేది?. జైల్ల బడ్డ పిలగాడు కాయం – వాడికి తండ్రి…

బెకబెక!

ఉరుము వురమలేదు! మంగలం మీద పడలేదు?! మండూకం మీద పడింది! మండూకపు జాతి మీద పడింది! కనిపించిన కప్పనల్లా యెత్తుకుపోతున్నారు! ఎక్కడికక్కడ…

భాగ్యరెడ్డి వర్మ నుంచి అంబేద్కర్ దాకా…

20వ శతాబ్ది ప్రారంభానికి కుల వివిక్ష, మరీ ముఖ్యంగా అంటరానితనం అనేవి మనుషుల మధ్య ఎంత దుర్మార్గమైన అసమానతలను, హద్దులను ఏర్పరచాయో…

‘కొలిమంటుకున్నది’ నవల: నేపథ్యం, ప్రాసంగికత, ఉపకరణాలు

‘కొలిమి’ ఇంటర్నెట్ పత్రిక వారు వాళ్ళ కోసం ఏదైనా కాలమ్ రాయమన్నారు. రకరకాల పనుల వలన, నా మానసిక స్థితుల వలన…

పెళ్లి

”మన జిల్లా కమిటీ ఏరియాలో ఐదుగురు అమ్మాయిలు పెళ్లికాని వారున్నారు. అందులో ఎవరినైనా ‘పెళ్లి చేసుకునే ఉద్దేశముందా’ అని అడగ్గలం కానీ,…

కొ.కు – ‘కాలప్రవాహపు పాయలు’

ఇది కథ మీద విశ్లేషణ కాదు. కథ గురించిన విమర్శ కాదు. ఈ కాలానికి ఆ కథ ప్రాసంగికత ఏమిటి? దాన్ని…

దాశ‌ర‌థి వేద‌నా స్వ‌ర ‘ప్ర‌శ్న’ ప‌త్రం- ‘ఆ చ‌ల్ల‌ని స‌ముద్ర గ‌ర్భం…’

(మౌఖిక, లిఖిత సాహిత్యంలో వ‌శీక‌ర‌ణ శ‌క్తిని నింపుకున్న ప్ర‌క్రియ పాట‌. రాతి హృద‌యాల్లోనూ చిగుళ్ల‌ను మొలిపించ‌గ‌ల స్ప‌ర్శ పాట‌లో వుంది. భూ…

సాహిల్ రావాలి!

‘సాహిల్ వస్తాడు’ అని అఫ్సర్ అంటున్నాడు. ఎవరీ ‘సాహిల్’? కేవలం ఒక భారతీయ ముస్లిమా? సాహిల్ ఎక్కడికి వెళ్ళాడు? దేనికోసం వెళ్ళాడు?…

‘కొలిమంటుకున్న‌ది’ న‌వ‌ల‌ నేప‌థ్యం- ప్రాసంగిక‌త‌- ఉప‌క‌ర‌ణాలు – 2

(రెండో భాగం) అనేక మీటింగులు, వేలాది మంది రైతులు, కూలీలు క‌దం తొక్కుతున్నారు. 8సెప్టెంబ‌ర్ 1978న‌ ‘జ‌గిత్యాల జైత్ర‌యాత్ర‌’తో వంద‌ల గ్రామాల్లో…

గొడ్డు మాంసం

ఆ రోజు వేరే చోటుకి క్యాంప్‌ మార్చారు. ఊరుకి కొంచెం దూరంలో మకాం వేశారు. నడిచీ నడిచీ అలసిపోయి ఉన్నారు. అప్పటికే…

‘కొలిమంటుకున్న‌ది’ న‌వ‌ల‌ నేప‌థ్యం- ప్రాసంగిక‌త‌- ఉప‌క‌ర‌ణాలు – 3

‘కొలిమంటుకున్నది’ నవల నాటి నుండి ఈనాటి వరకు స్థలకాలాల్లో ఏం జరిగిందో ముందు చర్చించాను. అలాంటి పరిణామాల మూలకంగా ఇపుడు తెలంగాణలో…

తెలంగాణ ఉద్యమానికి తొలి గొంతుక ‘మాతృగీతిక’

చరిత్రలో అజ్ఞాత వీరులు వున్నట్లే సాహిత్య చరిత్రలో అజ్ఞాత వీరకవులు వుంటారు. తెలంగాణ ఉద్యమ చరిత్రలో రావెళ్ల వెంకట రామారావు అటువంటి…

బ్రేవ్… బ్రేవ్!

“అతడు అమిత్ శుక్లా కాడు!” “మరి?” “సాక్షాత్తు ఆ ఆదిశంకరాచార్యుడే మళ్ళీ పుట్టాడు!” ‘”ఆహారానికి మతం లేదు, ఆహారమే ఓ మతం!”…

దశాబ్దాల భౌగోళిక అస్తిత్వ వేదన సైమా అఫ్రీన్ కవిత్వం

కలకత్తాలో రేరాణి పూల వాసనలని పీలుస్తూ, అనేక భాషలను నేర్చుకుంటూ మాట్లాడుతూ పెరిగింది సైమా. ఊపిరి పీల్చడానికి కవిత్వం మధిస్తుంది. జీవిక…

‘సృష్టిక‌ర్త‌లు’ క‌థ నేప‌థ్యం

(‘సృష్టిక‌ర్త‌లు’ క‌థ నేప‌థ్యం – నిజ సంఘ‌ట‌న‌లు – క‌థ‌గా రూపొందిన క్ర‌మం) ‘కొలిమి’ ప‌త్రిక వారు ‘సృష్టిక‌ర్త‌లు’ క‌థ నేప‌థ్యం,…

‘సత్యం’ కథ నేపథ్యం

1980 సెప్టెంబర్ నెలలో ఒకనాడు… మా టైం ఆఫీసు పక్కనుండే రైల్యే సైడింగు ఆఫీసు క్లర్కు రాజన్న వచ్చి నేను నైట్…