(అరణ్యకృష్ణ ఇప్పటి వరకు రాసిన 26 కవితలతో కూడిన స్త్రీ కేంద్రక కవిత్వాన్ని “మనిద్దరం” అనే శీర్షికతో “నవ్యాంధ్ర రాష్ట్ర రచయిత్రుల…
Category: సాహిత్య వ్యాసాలు
తెంచేసిన నేల నుంచీ కంచెల్ని తెంచుతోన్న యువస్వరాలు…
అప్పుడే రెండేళ్ళు… కాలగమనంలో రెండేళ్లంటే యే మాత్రం చిన్న సమయం కాదు. ముఖ్యంగా హృదయాలు వేదనతో, దుఃఖంతో, చీకటితో నిండివున్న వారికి…
మనిషిలో ‘దేవుణ్ణి చూసినవాడు’
తిలక్ కవిగానే చాలా మందికి తెలుసు. అతను కవిగా యెంత ప్రతిభావంతుడో కథకుడిగా కూడా అంతే ప్రతిభావంతుడు. నాటక ప్రక్రియలో సైతం…
అనేక నామాల విభిన్న కవి – ఫెర్నాండో పెస్సోవ (1888-1935)
20 వ శతాబ్దం సృష్టించిన అద్భుతమైన కవులలో ఒకరిగా ఈ పోర్చుగీసు కవి, ఫెర్నాండో పెస్సోవ గురించి పేర్కొంటారు. కొందరు విమర్శకుల…
కవిత్వం – గతితార్కికత – అధిభౌతిక వైయక్తికత
( జె.సి (జగన్మోహనాచారి) కవిగా, రచయితగా, అధ్యాపకుడిగా, మార్క్సిస్టు సాహిత్య విమర్శకుడిగా మూడు దశాబ్దాలకు పైగా తెలుగు సాహితీ రంగాన్ని ప్రభావితం…
కా.రా కథల విప్లవ జీవధార
కాళీపట్నం రామారావు అట్టడుగువర్గాల జీవన సమస్యలను ఎంత సూక్ష్మంగా చూడగలిగిన రచయితో చెప్పే కథ ‘జీవధార’. తాగునీటి సమస్య అతిసాధారణ శ్రామిక…
తెలంగాణ జల గోస “తలాపున పారుతుంది గోదారి”
బీడుబడిన పొలాలను చూసి రైతుల కన్నీళ్లతో తడిసిపోయిన నేలమీద సదాశివుడి పాట బోరున వర్షంలా కురిసింది. పల్లెలన్నీ పనులు లేక పస్తులుంటుంటే…
దళితబహుజన వాదం – దళితబహుజన సాహిత్య విమర్శ
దళిత,బహుజన సాహిత్యానికి ఒక సిద్ధాంతం గానీ పూర్తిస్థాయి విమర్శ విధానం గానీ లేదని అంటూ ఉంటారు కొంతమంది. వీరిలో సీరియస్ గా…
దళిత జీవిత రాజకీయ చిత్రణలు – ఇనాక్ మూడు నవలలు
నూతన సహస్రాబ్ది లో కొలకలూరి ఇనాక్ వ్రాసిన తొలి మలి నవలలు సర్కారుగడ్డి (2006), అనంతజీవనం (2007). రెండూ 1990 -2010…
తెలంగాణ ఉద్యమ సాంస్కృతిక చిత్రపటం ‘నాగేటి చాల్లల్ల నా తెలంగాణ నా తెలంగాణ’
తెలంగాణ ఉద్యమ ఉద్వేగాలన్నింటినీ అణువణువునా నింపుకుని కవితావాక్యాల ద్వారా మనుషులతో చేసిన ఎడతెగని సంభాషణ నందిని సిధారెడ్డి కవిత్వం. నాలుగు దశాబ్దాలుగా…
ద రైటర్ ఆఫ్ ఆల్ ద టైమ్స్
‘నేను నా వచనాల ద్వారా సృష్టించబడ్డాను. నా కథల్లోని పాత్రలన్నీ నేనే.నేనే మోహన సుందరాన్ని, నేనే లలితను, నేనే మోహినిని.నా పాత్రల…
రివాజు కథల్లో సామాజిక స్పృహ (తెలంగాణ కథ-2018)
తెలంగాణ కథ అంటే ఒకప్పుడు పోరాట కథలు, ఉద్యమ కథలుగానే అభిప్రాయముండేది. దాదాపు 1990 తర్వాత అనేక మంది బహుజనులు రచయితలు…
డెబ్భైయ్యవ దశకపు ఇనాక్ నవలలు
డెబ్భయ్యవ దశకంలో ఇనాక్ వ్రాసిన నవలలు మూడు. అవి – ఎక్కడుంది ప్రశాంతి? (1970) సౌందర్యవతి (1971) ఇరులలో విరులు (1972).…
అవార్డు స్వీకారం – వ్యక్తిగత నిర్ణయం
ఎవరికైనా అవార్డు లభించింది అంటే, వారు చేసిన కృషిని గుర్తించి, పది మందిలోనూ గౌరవించడం, వారికి ఒక ప్రత్యేకతను అందించడం. అప్పటికే…
చారిత్రిక విభాత సంధ్యల్లో… కాలం అడుగు జాడలు
శ్రీకాకుళంలోన చిందింది రక్తమ్ముకాల్వలై కలిసింది కొండవాగులలోనబండలే ఎరుపెక్కినాయీ…పోరాడ కొండలే కదిలినాయీ – వై.కె. (వై. కోటేశ్వరరావు, రాజమండ్రి సెంట్రల్ జైలు నుంచి)…
ఆధునిక యువత జీవితాలను చిత్రించిన ఇనాక్ నవలలు
కథకుడిగా తెలుగు సృజన సాహిత్య ప్రపంచంలో తనదైన స్థానాన్ని సంపాదించుకొన్న కొలకలూరి ఇనాక్ నవలా రచయిత కూడా. 1961 నుండే ఆయన…
“కా” కొట్టిన తెలుగు కవులు
పౌరసత్వ వివాదం కరోనా విపత్తు నేపథ్యంలో కొంచెం సద్దుమణిగింది. కానీ పౌరసత్వ సవరణ బిల్లు(క్యాబ్) పార్లమెంటు ఆమోదం పొంది(లోక్ సభ డిసెంబరు…
ప్రజా యుద్ధ వ్యాకరణం
ఒక ప్రజాతంత్ర వుద్యమం. యిద్దరు సాంస్కృతిక యోధులు. వొక ప్రజా యుద్ధ క్షేత్రం. యిద్దరు వ్యూహ కర్తలు. వొక రాజకీయ కార్యాచరణ.…
వివక్షపై గళమెత్తిన ఆఫ్రో -అమెరికన్ రచయిత్రి ఆలిస్ వాకర్
“No person is your friend who demands your silence, or denies your right to grow.”“The most…
చలం నాయికలు నిర్వచించిన ప్రేమ
ఆమధ్య గౌరవనీయులైన ఒక పెద్దమనిషి నన్ను ఇలా అడిగేరు. చలం గారి స్త్రీ పాత్రలన్నీ ఎందుకు ఆత్మహత్య చేసుకున్నారు? వారి స్వేచ్ఛలూ,…
నేలతల్లికి కవితాత్మక సింధూరం “నేలమ్మా… నేలమ్మా”
పొక్కిలి పొక్కిలైన మట్టిలోంచి లేచిన ఉద్వేగ కవితాస్వరం సుద్దాల అశోక్ తేజ. తండ్రి నుండి భౌతిక సంపదలను అందుకొనే వారసత్వానికి భిన్నంగా…
కొలకలూరి ఇనాక్ కథలు – భిన్న వృత్తుల జీవనం; భిన్న సామాజిక సమస్యల చిత్రణం
మాల మాదిగల సంప్రదాయ వృత్తి జీవితాన్ని, సాంఘిక జీవితాన్ని, ఆహార సంస్కృతిని – కథాక్రమంలో భాగంగా తాను నమోదు చెయ్యకపోతే ఆ…
కొలకలూరి ఇనాక్ కథలు – దళిత జీవిత చిత్రణ
ఇనాక్ కథలు ప్రధానంగా దళిత జీవితంలోని ఆత్మగౌరవ ధిక్కార స్వభావానికి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి. అంటరానితనాన్ని నిషేధించిన భారత రాజ్యాంగం (17 వ…
దళిత జీవితానుభవాల కథనాలు: ఇనాక్ కథలు
కొలకలూరి ఇనాక్ గారు అనంతపురం శ్రీకృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయం తెలుగు విభాగం అధ్యాపకులుగా నాకు1977 నుండి తెలుసు.అప్పుడే ఎమ్మే పూర్తయి అధ్యాపక వృత్తిలోకి…
మనిషెత్తు కథకోసం విరసం
‘వ్యక్తికి కళా నైపుణ్యం వుంటుంది. కానీ సృజనాత్మకత సాధ్యమయ్యేది సమూహానికి మాత్రమే’ – గోర్కీ విప్లవ రచయితల సంఘానికి యాభై యేళ్లు.…
కవిత్వంలో అనేకత – పరిమితులు
కవిత్వంలో బహు భావత్వం(ambiguity) గురించి దరిదాపు డెభ్బై ఏళ్ల క్రితం William Empson చర్చించాడు. నలభై, యాభై ఏళ్ల క్రితం పోస్టుమోడర్నిస్టు…
విప్లవోద్యమ పాటకు నాంది గీతం: నరుడో! భాస్కరుడా!
విప్లవోద్యమ సాహిత్యంలో ప్రతిపదం ఒక విశేషార్థాన్ని నింపుకుని అనేక అంతరార్ధాల్ని వెల్లడిస్తుంది. అదే ఒక కవితైనా, పాటయినా అయితే కొన్ని చారిత్రక…
పోటెత్తే నల్ల సంద్రం – టోనీ మారిసన్ (2)
(రెండో భాగం…) “సాంగ్ ఆఫ్ సాలమన్” నవల (Song of Solomon) ఈ నవలలో నల్లజాతి పురుషులు జాత్యహంకారానికి ఎదురొడ్డి చేసిన…
అలజడుల జడివాన ‘రాప్తాడు’ కవిత్వం
అతడు – “ప్రేయసీ… వొక కథ చెప్పనా”! అంటూ సున్నిత హృదయాన్ని ఆవిష్కరించిండు. పచ్చటి పంట పొలాల్లో సీతాకోకచిలుకై వాలిండు. నదులు,…
గోలకొండ కవులు
వినుకొండ కవుల గురించి వ్రాస్తున్నప్పుడు గోలకొండ కవుల సంచిక గుర్తుకు వచ్చింది. 1934 డిసెంబర్ లో సురవరం ప్రతాపరెడ్డి సంపాదకత్వంలో వచ్చిన…
దళిత కథా చిత్రణ – బహుజన బతుకమ్మ
ప్రకృతిని సేవించే సంస్కృతి తెలంగాణకే ప్రత్యేకం. బతుకమ్మ అంటే తెలంగాణ ఆత్మగౌరవ పతాక. మానసిక ఉల్లాసం కలిగించే మానవతా వేదిక. సంస్కృతి…
భూమితో మాట్లాడిన నవల
‘జీవితంలో ఇటువంటి నవల రాయగలిగితే అంతకన్నా సార్ధకత ఏముంటుంది?’ అన్నాడట అమరుడు పురుషోత్తం ఈ నవల చదవగానే. ‘అయినా అటువంటి జీవితమేదీ…