మా వసంతాన్ని యెవర్నీ తాకనిచ్చే ప్రసక్తే లేదు…

అమండా!
నీవు నీ సొంత వీధిలో సైతం
అనుమానాస్పదంగా నడవకు!

**

పర్వాలేదు,
యిది మా వొక్క దేశం సమస్యే కాదు
యిది మా ఒక్క ప్రాంతం గోడే కాదు
యిది విస్తరిస్తోన్న ప్రపంచ స్మశానవాటిక.
శవాలు కాలుతోన్న వాసన మిమ్మల్ని తాకాక
తప్పదు, యేదో వొకరోజు మీరూ మాతో చేరతారు.

‘మేం ప్రపంచ పౌరులం
స్వేచ్ఛ కోసం వధించబడిన వాళ్ళం’
కోసేసిన నాలుకల్తో
తెంచేసిన తలల్తో
అప్పటిదాకా మేం యెలుగెత్తి పాడుతూనే వుంటాం.

అప్పటిదాకా, మీరు మీ యిళ్ళల్లోనే
సురక్షితంగ వుండండి
వార్తలు చూడండి
ఆన్లైన్ షాపింగ్ చెయ్యండి
మీ భాగస్వామిని యెలా మోసగించాలో ఆలోచిస్తూ
వుండండి”

— జియా

**

“వారు తలపై కాల్చి చంపుతారు. కానీ విప్లవం హృదయంలో వుంటుందని వాళ్ళకి తెలియదు.”

మయన్మార్ లో ఫిబ్రవరి1 తిరుగుబాటు తర్వాత జుంటా మిలటరీ బలగాలు మరో కవిని కాల్చి చంపాయి. సాగింగ్ ప్రాంతంలో సెంట్రల్ టౌన్ ష్వెబో లో ఐస్ క్రీమ్ పార్లర్ నిర్వహించే ‘ఖాట్ థీ’ మే 9 వ తేదీన విచారణ పేరిట తీసుకెళ్ళి కాల్చి చంపారు. మార్చి 3 వ తేదీన నిరసన ప్రదర్శనలో కాల్చి చంపబడిన కె జా విన్ కి ఖాట్ థీ మంచి స్నేహితుడు. యింజనీరింగ్ చదువుకున్న ఖాట్ థీ ప్రభుత్వ వుద్యోగం చేస్తూ 2012 లో దాన్ని మానివేసి ఐస్క్రీమ్ పార్లర్ నిర్వహిస్తున్నాడు.

• 

” నేను కథానాయకుడ్ని కావాలనుకోవడం లేదు,
నేను అమరవీరుడినీ కావాలనుకోవడం లేదు
అయితే
నేను బలహీనుడిగానో, మూర్ఖుడిగానో వుండటానికి యిష్టపడటం లేదు.
నా ప్రజలు కాల్చి చంపబడుతున్నప్పుడు
నేను కవితల్ని మాత్రమే విసిరి పారేయగలను.
యిన్ని కోట్లమంది గొంతులూ సరిపోవడం లేదని కచ్చితంగా నేను తుపాకీనే అందుకుంటాను”

— ఖాట్ థీ

చరిత్రలో యెక్కడైనా, యెప్పుడైనా నియంతకు ప్రధాన శత్రువు కవే ! కవిత్వం స్వేచ్ఛ వుంటేనే వికసిస్తుంది. ఆ స్వేచ్ఛ, సమాజ స్వేచ్ఛతో విడదీయరానిదిగా వుండాలి. వో పౌరుడిగా, వొక వ్యక్తిగా, వొక కవిగా వుండటం జాతీయ స్వేచ్ఛకి సంబంధించిన విషయం. అంటే గుండెకు రక్తం ప్రవహించడంలాంటిది. యే దేశంలోనైనా సరే ప్రజాస్వామ్యం, స్వేచ్ఛ, స్వాతంత్ర్యాలకోసం జరిగే పోరాటాల్లో కవులు, కవుల సంఘాలు, కవిత్వ ప్రేమికులే ఐక్యంగా ముందుంటారు.

కవులకు పదాలు వుంటాయి. ప్రభుత్వానికి తుపాకులు వుంటాయి. కవులు తమవద్ద వున్న సాధనాలతో వారు చేయగలిగింది చేస్తారు. అంటే రాయడం, మాట్లాడటం, నిరసన వ్యక్తపర్చడం లాంటివి. ప్రభుత్వం తన వద్ద వున్న సాధనాలతో తనకి తెలిసిన యేకైక పని చేస్తుంది. అయినా కవుల మాటలు, ఆలోచనలు, నిరసనలూ యెప్పుడూ ప్రభుత్వాన్ని అధిగమిస్తూనే వుంటాయి.

**

అధికారపు లోగిళ్ళలో స్వేచ్ఛని సంకెళ్ళతో కట్టేసుకోవాలని వాళ్ళు ప్రయత్నించిన ప్రతి సందర్భంలో కవిత్వం కట్టేసిన సంకెళ్ళు తెంచి ప్రజలకి విముక్తి శ్వాసని అందించిన కవులు మానవ చరిత్రలో యెందరో.

కల్లోల సమయాల్లో కవుల స్వరాలకి జవసత్వాలనిచ్చి యేమి రాయాలి, యెవరికోసం రాయాలనే స్పష్టత నిచ్చిన వుద్యమాలు యెన్నో. గత కొన్నేళ్లుగా స్వేచ్ఛ కోసం… అక్షరాలని గొంతెత్తే ప్రతి సారీ సాహిత్యం ప్రపంచంలో నెత్తుటి గాయాలు యెన్నో…

ప్రపంచం మొత్తం మానవ సమూహాలని రక్షించుకోవాలని వైరస్ తో యుద్ధం చేస్తోన్న సమయాన్ని మనం దాదాపు సంవత్సరం పైగా చూస్తూనే వున్నాం. ప్రపంచమంతా వొక్కసారే వొకే కల్లోలాన్ని యెదుర్కొంటున్న సమయంలో మరో వైపు అధికారం అనేక స్వేచ్ఛలకి సంకెళ్ళని వేస్తునే వుంది.

సంకెళ్లను వేసినా ధిక్కార కవిత్వం వుదయించక మానలేదు. హృదయమున్న కవిత్వం జీవన సమూహాలని వుత్తేజపరుస్తోనే వుంటుంది…

కవితలు ఆలోచనల్ని పదునైన పదాన్ని కలిగి వుంటాయి… అలాంటి కవిత్వం రాస్తూ… ఖచ్చితంగా ప్రజల వైపు నిలబడిన కవులంటే చాల భయం.. అసహనం అధికారానికి…అసలు యిదంతా యేమిటి?! యెందుకిలా?!

యిప్పడు యేమి జరుగుతుంది మయన్మార్ లో…

అక్కడ మళ్ళీ కవుల్ని చంపడం మొదలైంది. సాయుధ దళాల తిరుగుబాటుకి నిరసనగా మార్చి 3, 2021 న మోనివా నగరంలో జరిగిన వో భారీ నిరసన ప్రదర్శనలో ‘ మైంట్ మైంట్ జిన్, కె జా విన్’ అనే యిద్దరు యువ కవులు అందరూ చూస్తుండగానే నడివీధిలో నిర్దాక్షిణ్యంగా కాల్చి చంపబడ్డారు. యిద్దరూ వుపాధ్యాయులే. మైంట్ మైంట్ జిన్ ని మిత్రులు’ కైలిన్ అయే’ అని పిలుస్తారు. వొక వుపాద్యాయురాలు, కవి, కార్యకర్త. ఆమె విద్యార్థుల అభిమానాన్ని చూరగొన్నారు. ఆమె సోషల్ మీడియాని వో ప్రచారసాధనంగా శక్తివంతంగా వుపయోగించుకున్నారు. కవిత్వం, ప్రజలకు యెప్పటికప్పుడు జరుగుతున్న పరిణామాల మీద స్పష్టత నివ్వడం, దిశానిర్దేశం చేయడం చేస్తుండే వారు. మిలటరీ తిరుగుబాటు జరిగాక ‘ మయన్మార్ లో తిరిగి ప్రజాస్వామ్యం నెలకొనేందుకు తన ప్రాణాల్ని సైతం అర్పిస్తాను’ అని ఆమె ఫేస్ బుక్ లో రాసుకున్నారు. ఆమె మార్చి 3 నిరసన ప్రదర్శనలో ప్రజలు పెద్ద సంఖ్యలో పాల్గొవాలని పిలుపునిచ్చారు. గాయపడిన ప్రజలకు యెవరికైనా రక్తం యెక్కించాల్సిన అవసరం వస్తే తాను రక్తాన్ని ఇస్తానని చెబుతూ తన బ్లడ్ గ్రూప్ ని తన చేతిమీద రాసి ఫేస్ బుక్ లో పోస్ట్ చేసారు.

• 

• 

**

మోనివా నిరసన ప్రదర్శనలో కాల్చి చంపబడిన మరో యువకవి ‘కె జా విన్’. 1982లో మోనివా సమీపంలోని లాట్ పాడాంగ్ లో వో రైతు కుటుంబంలో జన్మించాడు. వాస్తవానికి ‘లాట్ పాడాంగ్’ వో అత్యంత వివాదాస్పద ప్రాంతం. ఆ ప్రాంతంలో విస్తారమైన రాగి గనులు వున్నాయి. చైనా కి చెందిన ‘ వాన్ చావో కాపర్ మైనింగ్ లిమిటెడ్’ సంస్థ యీ ప్రాంతంలో రాగి మైనింగ్ ని ప్రారంభించి ఆ ప్రాంతంలోని వందలాది గ్రామాలకు చెందిన ప్రజల్ని బలవంతంగా వారి గ్రామాల్నించి తరిమివేసి నిర్వాశితుల్ని చేసేసింది. 2010 లో లాట్ పాడాంగ్ ప్రజలు చైనా దౌష్ట్యానికి యెదురుతిరిగి పెద్ద యెత్తున పోరాటం చేశారు. ఆ ప్రజా పోరాటాన్ని మయన్మార్ పోలీసులు అత్యంత హింసాత్మకంగా అణిచివేశారు. వందలాది మంది అమాయక రైతులు, కూలీలు ప్రాణాల్ని కోల్పోయారు. మయన్మార్ ప్రభుత్వ ‘ప్రజాస్వామ్య పరివర్తన’ చీకటి కోణాన్ని యీ ఘటన ప్రపంచానికి వెల్లడించింది. యీ పోరాటంలో పాల్గొన్నందుకు గానూ కె జా విన్ ప్రభుత్వ దళాలచే తీవ్రంగా వేటాడబడ్డాడు. అతని కుటుంబం తీవ్ర చిత్రహింసలకు గురైంది.

**

‘విద్యా సంస్కరణల కోసం లాంగ్ మార్చ్’ పేరిట 2015 లో మోండలే నుంచి యాంగోన్ వరకు ప్రచార ప్రదర్శన నిర్వహించిన విశ్వవిద్యాలయ విద్యార్థుల్లో కె జా విన్ వొకరు. దానిలో పాల్గొన్నందుకు అతడు 13 నెలల పాటు కఠిన కారాగారవాసం గడిపాడు.

మార్చి 3 ప్రజా నిరసనకు ముందు అతడు తన ఫేస్ బుక్ లో “అవసరమైతే నేను మీ అందరికోసం నా ప్రాణాల్ని అర్పిస్తాను” అని రాసుకున్నాడు. వుపాద్యాయుడుగా పనిచేస్తున్న కె జా విన్ చెప్పినట్టుగానే తన మాటని నిలబెట్టుకున్నాడు. వీరిద్దరితో పాటు మరెంతమంది కవులు, రచయితలు, పాత్రికేయుల ప్రాణాల్ని మిలటరీ జుంటా ప్రభుత్వం తీసేసిందో లెక్కలేదు. మరో తొమ్మిది మంది కవుల్ని వివిధ ప్రాంతాల్లో అరెస్ట్ చేసి తీవ్ర చిత్రహింసలకు గురిచేసి రెండేసి సంవత్సరాల కఠిన కారాగారవాసం విధించింది. యా నా థాన్ న్ని మాండలే లో, మాంగ్ యు పై న్ని మైక్ లో, సు ఖేత్ యింట్ యాంగోన్ లో, నాయ్ విన్ న్ని మిఖ్తీలా లో, ఆర్ర్ స్వే మోనివాలో, ఫ్యూ సూ న్ని, ఐన్ మ్యు నైన్ న్ని, పే థో న్ని , సిట్ నాయింగ్ న్ని యాంగోన్ లో అరెస్ట్ చేశారు.

యీ తొమ్మిది మంది మయన్మార్ లో పేరున్న కవులు. కవుల సంఘాల్లో కార్యకర్తలు. పలు పుస్తకాలు రచించిన వారు. అలాంటిది వారిపై యెలాంటి అభియోగాలు లేకుండానే కవిత్వం రాసి ప్రజల్ని రెచ్చగొడుతున్నారనే సాకుతో అరెస్ట్ చేసి , చిత్రహింసలకు గురిచేసి క్షణాల మీద రెండేళ్ళపాటు కఠిన కారాగార శిక్షని విధించేశారు.

యింత దారుణ పైశాచిక కాండ జరుగుతున్నా ప్రపంచం యెందుకు పట్టించుకోవడం లేదు? ఆ వైపు యెందుకు తలతిప్పి చూడటం లేదు? గొంతువిప్పి మాట్లాడటం లేదు? కేవలం ఆ దేశ సరిహద్దు దేశమై వుండీ కూతవేటు దూరంలోనే వున్న మన దేశానికి ఆ ఆర్తనాదాలు యెందుకు వినిపించడలేదు? అంతగా మొద్దుబారిపోయామా? కోవిడ్ ప్రాణభయం మనలోకి మనల్ని అంతగా ముడుచుకుపోయేలా చేసిందా? గుర్తుంచుకోండి కోవిడ్ కన్నా ప్రమాదకరమైనది ‘రాజ్యం’! కోవిడ్ మన వూపిరినే ఆటంకపరుస్తుంది. రాజ్యం మన సమస్థానికీ అడ్డుపడుతుంది. అక్కడి కవి ఆక్రోశించినట్టుగా ‘యింట్లోనే కూర్చొని వార్తలు చూసుకుందాం. యింట్లో నే కూర్చొని ఆవిరి పట్టుకుందాం. ఆనక అవకాశం వస్తే అవార్డుల కోసం క్యూలో నిలబడదాం!

**

ప్రజల్ని అత్యంత ప్రభావితం చేసే ముగ్గురు కవులు మయన్మార్ లో కాల్చి చంపబడ్డారు . కానీ… “వారు తలపై కాల్చి చంపుతారు. కానీ విప్లవం హృదయంలో వుంటుందని వాళ్ళకి తెలియదు.”

**

1948 వరకు బ్రిటిష్ పరిపాలనలో వున్న మయన్మార్ దేశం స్వాతంత్ర్యం పొందాక యేనాడూ రాజకీయ నిశ్చింతని యెరిగివుండదు. అనేక అగ్ర దేశాలకి సరిహద్దుగా వుండటం ఆ దేశానికి ప్రధాన సమస్య. ఆయా దేశాల ప్రభావం, పెత్తనం, రాజకీయ జోక్యం యెక్కువ. 1988 లో జరిగిన సైనిక తిరుగుబాటులో లక్షలాదిమంది పౌరుల్ని సైనికులు కాల్చి చంపేశారు. ‘నేషనల్ లీగ్ ఆఫ్ డెమోక్రసీ’ నాయకురాలు ‘ఆంగ్ సాన్ సూకీ’ ని సుదీర్ఘ కాలం పాటు నిర్బంధంలో వుంచారు. నిర్బంధంలో వున్నప్పుడే ఆమెకి నోబెల్ శాంతి బహుమతి లభించింది. గత యేడాది నవంబర్ లో జరిగిన యెన్నికల్లో నేషనల్ లీగ్ ఆఫ్ డెమోక్రసీ గెలుపొందింది. ప్రజల తీర్పుని గౌరవించడానికి, ప్రభుత్వాన్ని యేర్పాటు చేయడానికి ఆ పార్టీ ముందుకొచ్చింది. అయితే ఆ దేశ సాయుధ దళాల కమాండర్ – యిన్ – చీఫ్ ‘ మిన్ ఆంగ్ హ్లాయింగ్’ ప్రజాభిప్రాయాన్ని గుర్తించలేదు. 1 ఫిబ్రవరి2021 న దేశవ్యాప్తంగా సైనిక తిరుగుబాటుని జరిపి ఆంగ్ సాన్ సూకీ ని బంధించారు. ఆమెని యెక్కడ బంధించి
వుంచారో యిప్పటివరకు యెవరికీ తెలియదు. ఆ రోజు నుంచీ దేశమంతటా నిరసనలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి.

కోవిడ్ – 19 పాండమిక్ భయంకరమైన వాతావరణాన్ని సైతం లెక్కచేయకుండా లక్షలాది మంది ప్రజలు రోడ్లమీదికి వచ్చి పెద్ద యెత్తున నిరసన ప్రదర్శనలు శాంతియుతంగా నిర్వహిస్తున్నారు. దేశంలో ప్రజాస్వామ్యాన్ని నెలకొల్పాలని, మిలటరీ జుంటా అధికారంలోంచి తప్పుకోవాలని డిమాండ్ చేస్తున్నారు. తమ నిరసనల్లో కవిత్వాన్ని, కళాప్రదర్శనల్ని, గ్రాఫిక్స్ ని పెద్ద యెత్తున వుపయోగిస్తూ ఆకట్టుకుంటున్నారు. మిలటరీ ప్రభుత్వం యింటర్నెట్ నిషేధించింది. దేశీయ వార్తాపత్రికలు, అంతర్జాతీయ మీడియా మీద ఆంక్షలు పెట్టింది. దీంతో ఆ దేశంలో యేమి జరుగుతుందో యెవరికీ తెలియని పరిస్థితి. అంతటా తీవ్ర అంధకారం నెలకొని వుంది. సరిహద్దు దేశాల మీదే వార్తల కోసం ప్రపంచం ఆధారపడాల్సిన పరిస్థితి. 3 మే 2021 నాటికి అనధికార లెక్కల ప్రకారం 766 మంది నిరసన కారులు, పౌరులు చంపబడ్డారు. వారిలో 44 మంది పిల్లలున్నారు. కనీసం 3,614 మందిని అదుపులోకి తీసుకున్నారు. సరిహద్దు దేశాల అనధికార లెక్కల ప్రకారం చంపబడిన వారి సంఖ్య, నిర్బంధించబడిన వారి సంఖ్య లక్షలు దాటిపోయింది. “ఆ దేశం నెత్తుర్లో తేలుతున్న ద్వీపంలా వుంది.”

**

మయన్మార్ సహజంగా కవులు, కళాకారుల దేశం. దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చాక ప్రజాస్వామిక పరిపాలన లో యిప్పటివరకు 28 మంది కవులు ప్రజాప్రతినిధులుగా యెన్నికై మంత్రి పదవుల్ని చేపట్టారు. బహుశా యే దేశంలోనూ యింత మంది కవులు ప్రభుత్వంలో వుండి వుండకపోవచ్చు. బహుశా ఆ దేశం ప్లేటో రచనలతో ప్రేరణ పొంది వుం డొచ్చు ! 2013 లో ఆ దేశంలో జరిగిన అంతర్జాతీయ పోయిట్రీ ఫెస్టివల్ ని ప్రారంభించిన అప్పటి దేశ నేత ఆంగ్ సాన్ సూకీ ఆ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్న వివిధ దేశాలకు చెందిన వెయ్యిమంది కవులు, రచయితల నుద్దేశించి మయన్మార్ ప్రాచీన సాహిత్యం నుంచి, వర్డ్స్ వర్త్ కవిత్వం దాకా అనర్గళంగా ప్రసంగించి సభికుల్ని ఆశ్చర్య చకితులను చేశారు. ఆ సమావేశంలోనే ఆమె తొలిసారిగా మౌనం వీడి తమ దేశంలో జరుగుతున్న రోహింగ్యా మారణకాండని తీవ్రంగా ఖండించారు. ఆమె ప్రకటనకు, ఎం యెంచుకున్న వేదికకు యావత్ ప్రపంచం అంతా విస్మయం చెందింది. ఆ సమావేశంలోనే పాల్గొన్న వో మయన్మార్ కవి మాట్లాడుతూ ‘ ఆంగ్ సాన్ సూకీ, ఎన్. ఎల్.డి. పార్టీ లేకపోతే దేశం యింకా మరో వందేళ్లు వెనుకబడే వుండేది.’ అని అభిప్రాయ పడ్డారు.

మున్ముందు యేమి జరుగుతుందో అర్ధంకావడంలేదు కానీ, దశాబ్దాల సైనిక క్రూరత్వాన్ని మౌనంగా భరించిన మయన్మార్ ప్రజలు యిప్పుడు పెద్ద సంఖ్యలో వీధుల్లోకి దూసుకొచ్చి పెద్దబ్యెత్తున నిరసనని తెలియజేస్తున్నారు. నిరసన అనేది యెప్పుడూ కచ్చితంగా బలమైన సాధనమే. అయితే వందలాది మంది అమాయక ప్రజలు నడి వీధుల్లోనే నిర్దాక్షిణ్యంగా చంపబడుతున్నారు. సైనిక జుంటా శక్తులు ఆంగ్ సాన్ సూకీ తో పాటు పలువురు నేతల్ని, విపక్ష నాయకుల్ని అదుపులోకి తీసుకుని, వారిని యెక్కడ బంధించి వుంచారో కూడా తెలియనివ్వడం లేదు. అన్ని ప్రచార, ప్రసార సాధనాల్నీ నిలిపేశారు. యే సమాచారం తెలియకపోయినా ప్రజలు మాత్రం ప్రతీరోజూ వీధుల్లోకి వచ్చి నిరసన ప్రదర్శనలు చేస్తూనే వున్నారు. ఎన్. ఎల్.డి. పార్టీ చిహ్నం అయిన యెర్రజెండాల్ని పట్టుకొని వందన చిహ్నం అయిన మూడు మధ్య వేళ్ళ బొమ్మల్ని, ప్లే కార్డుల్ని, నినాదాలు రాసిన బోర్డుల్ని పట్టుకొని ప్రదర్శనల్లో పాల్గొంటున్నారు. సైనిక దళాల (టాట్మాడా) తిరుగుబాటుకి పరోక్ష మద్దతునిస్తున్న చైనా, రష్యా ప్రభుత్వాలని సైతం యెండగడుతున్నారు. దీంతో కవులు, కళాకారులు, రచయితలు, పాత్రికేయులు, పౌరులు, పిల్లలు సైతం తరుచుగా టాట్మాడా లక్ష్యంగా మారుతున్నారు. యిప్పటికి బయట ప్రపంచానికి తెలిసినంత వరకూ యిద్దరు కవులు అత్యంత దారుణంగా కాల్చి చంపబడ్డారు. తొమ్మిది మంది కవుల్ని అరెస్ట్ చేసి చిత్రహింసలకు గురిచేసి రెండేళ్లపాటు కఠిన కారాగారవాస శిక్షని విధించారు. అసలు సంఖ్య యెంత వుంటుందో యిప్పుడే తెలిసే అవకాశం లేదు. దేశంలోని చాలామంది రాజకీయ నాయకులు, కవులు, రచయితలు, పాత్రికేయులు అజ్ఞాతంలోకి వెళ్లిపోయారు. వారి కోసం తీవ్రమైన వేట కొనసాగుతోంది.

**

మార్చి 3 వ తేదీన మైంట్ మైంట్ జిన్, కె జా విన్ అనే వుపాధ్యాయులైన యువ కవులు చంపబడ్డారు. వీరు కాల్చి చంపబడిన వీధి పేరు యాదృచ్చికంగా “అమరుల వీధి “. అంతకుముందు ఆ ప్రధాన రహదారిని ‘శ్వేదాగన్ పగోడా రహదారి’ అని పిలిచేవారు. 1988 లో మయన్మార్ లో సైన్యం జరిపిన వూచకోతలో యీ ప్రధాన మార్గం అంతా రక్తంతో తడిచిపోయింది. వెయ్యిమంది విద్యార్థులతో పాటు పాతిక వేలమంది వరకు ప్రజలు చనిపోయారప్పుడు. ఆ తర్వాత నెలల తరబడి ఆ వీధిని శుభ్రం చేయలేదు. యెండిన నెత్తురుతో అలా యెర్రగా మెరుస్తూనే వుండేది. ప్రజలు ఆ యెర్రని నెత్తురుమీద పువ్వులుంచి నివాళులర్పించేవారు. ఆ దేశ ప్రజలు అప్పటినుంచి ఆ ప్రధాన వీధిని “అమరుల వీధి” అని పిలవడం మొదలుపెట్టారు. తిరిగి యీ యేడాది మార్చి 3 వ తేదీన ఆ వీధి కవుల, ప్రజల రక్తంతో తడిచి యెరుపెక్కింది. మార్చి 9 వ తేదీన మయన్మార్ కి చెందిన అగ్రశ్రేణి కవి ” మాంగ్ యు” ని అరెస్ట్ చేసి చిత్రహింసలకు గురిచేసి, యెలాంటి విచారణ లేకుండానే రెండేళ్లు జైలు శిక్ష విధించారు. ఆయన్ని అరెస్ట్ చేసిన వెంటనే అతని న్యాయవాది నాయి మైక్ మీద దాడిచేసి అరెస్ట్ చేసి, జైలు శిక్ష విధించారు. ఫిబ్రవరి 1 నుంచీ మయన్మార్ పట్టణాలు, గ్రామాలు అంతటా రాత్రిపూట దాడులు నిత్యకృత్యమైపోయాయి. ప్రజల స్ఫూర్తిని అణచివేసేందుకు, ధైర్యాన్ని దిగజార్చేందుకు, వొంటర్లని చేసేందుకు సైన్యం విశ్వప్రయత్నం చేస్తోంది. యాభై యేళ్ల క్రితం అప్పటి జనరల్ ‘ నేవిన్’ క్రూర పాలనని మరిపించేట్టు యిప్పటి ‘మిన్ ఆంగ్ హ్లాయింగ్’ క్రౌర్యం కొనసాగుతోంది. ప్రతీరోజూ గ్రామాలు, పట్టణాల్లో దాడులు జరుపుతూ ప్రజల్ని భ్రయబ్రాంతుల్ని చేస్తున్నారు. దొరికిన నిరసన కారుల్ని దొరికినట్టు వూచకోత కోసేస్తున్నారు.

**

టాట్మాడా నియంతృత్వ అణచివేతకు నిరసనగా కేవలం మయన్మార్ ప్రజలే కాకుండా, వొకప్పుడు మయన్మార్ సమాజం చేత తీవ్రంగా వుపేక్షించబడిన రోహింగ్యా సమాజం సైతం ముందుకొచ్చి నిరసన ప్రదర్శనల్లో పాల్గొని ప్రాణాల్ని విడుస్తోంది. ” రోహింగ్యా హత్యాకాండ” యీ యుగంలోనే అత్యంత నేరపూరితమైన దారుణకాండ. వారు తమ సొంత దేశం నుంచీ, సొంత మట్టి నుంచీ, సొంత యిళ్ళ నుంచీ, సొంత వూళ్లనుంచీ, సొంత రక్తం నుంచీ వెలివేయబడ్డారు. తరిమితరిమి వేటాడబడ్డారు. పౌరసత్వాల్ని కోల్పోయి, యే దేశమూ ఆదరించక శరణార్థి శిబిరాల్లో తలదాచుకొని వుంటున్నారు. తలమీద యింత నీడ కోసం లక్షల ప్రాణాల్ని మూల్యంగా చెల్లించుకున్నారు. నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీత, పౌరహక్కుల నాయకురాలు, అప్పటి దేశ పాలకురాలు ప్రపంచ ఛీత్కారానికి గురైంది. ఆ మౌనానికి గానూ, ఆ నేరానికి గానూ ఆమె అంతర్జాతీయ న్యాయస్థానం ముందు దోషిగా హాజరుకావాల్సి వచ్చింది.

అంతటి అవమానాన్ని, మయన్మార్ సమాజ తిరస్కారాన్ని దిగమింగి రోహింగ్యా సమాజం సైతం నిరసన ప్రదర్శనల్లో పాలుపంచుకుంటోంది. యాంగోన్ లో జరిగిన నిరసన ప్రదర్శనలో పాల్గొన్నందుకు గానూ ‘ మా అయే ఖినే’ అనే 22 యేళ్ళ రోహింగ్యా యువతిని కాల్చి చంపేశారు. వేలాదిమంది రోహింగ్యాలను అరెస్ట్ చేసి చిత్రహింసలకు గురిచేస్తున్నారు.అలాగే బామా వర్గానికి చెందిన ముస్లిం తెగకు చెందిన ప్రజల్ని వేటాడి చంపుతున్నారు. ఎన్. ఎల్.డి. నాయకురాలిగా ‘ యు ఖిన్ మాంగ్’ ని హింసించి యెత్తయిన భవనం మీద నుంచి తోసి చంపేశారు. అలాగే 15 యేళ్ళ వయస్సున్న వో విద్యార్థి తలకి నేరుగా రైఫిల్ గొట్టం ఆన్చి కాల్చి చంపేశారు. ఆ విద్యార్థి తల ఆనవాలు పట్టలేనంతగా ఛిద్రమైపోయింది. అలాగే యేడేళ్ళ ‘ఖిన్ మైయా చిట్’ అనే బాలికని కాలిస్తే తండ్రి వొడిలో వాలి మరణించింది. యింకా యిలా యెంత మంది మరణం వొడిలో వొదిగిపోవాలో? యింకెంత మంది రక్తంతో ఆ దేశం తెలియాడాలో తెలియదు.

ఆ భయంకర హింసాకాండ మధ్య నుంచి సైతం, యేమాత్రం వెలుగులేని ఆ చీకటి మధ్య నుంచి సైతం అక్కడి ప్రజల ధిక్కార గొంతుకలు వినిపిస్తూనే వున్నాయి. సరిహద్దుల ముళ్ళకంచెల్ని అధిగమించి యెగిరివస్తూనే వున్నాయి. కోవిడ్ పాండమిక్ ని లెక్కచేయకుండా వొకరు వొరిగిపోతే మరొకరు వొలికిపోయిన గీతాన్ని యెత్తిపట్టుకొని నిరసన ప్రదర్శనల్లోకి దూసుకొస్తూనే వున్నారు. వీధుల్లోకి వచ్చి రక్తాన్ని చిందిస్తూనే వున్నారు. అవును అణచివేత వున్న చోట ప్రతిఘటన మిగిలే వుంటుంది. ప్రతిఘటన బతికున్న చోట కవులు, రచయితలు బతికే వుంటారు. అక్కడ కచ్చితంగా స్వేచ్ఛ బతికి వుంటుంది.

“మా దగ్గర ఆయుధాలు లేవు
మా దగ్గర కుండలు, చిప్పలు మాత్రమే వున్నాయి

మా దగ్గర శక్తి కూడా లేదు
మా దగ్గర కేవలం కుండలు,చిప్పలు మాత్రమే వున్నాయి

నువ్వు ఆయుధాల్ని పేలుస్తావు
మేం కుండల్ని బద్దలు కొడతాం, చిప్పల్ని మోగిస్తాం
యిదే మా విప్లవం !”

— వై యాన్ ఆంగ్ దాన్

**

“శీతాకాలపు పువ్వులు మీపై కోపంగా వుంటాయి
రుతుపవనాల జలాలు మిమ్మల్ని ముంచెత్తుతాయి
న్యాయమైన కారణం కోసం
మా రక్తాన్ని ధారలుగా చిందిస్తామని ప్రతిజ్ఞ చేస్తున్నాం
యికపై
మా వసంతాన్ని
యెవర్నీ తాకనిచ్చే ప్రసక్తే లేదు!”
— షే పో ఈన్

**

రోహింగ్యాల పైన అమానుషత్వానికి అప్పటి ప్రభుత్వం, కొన్ని ఆధిపత్య తెగలు పాల్పడినప్పుడు, మయన్మార్ సమాజానికి చెందిన ప్రతీ కవీ, రచయిత తీవ్రమైన నిఘాలో వుంచబడ్డారు. గొంతెత్తిన కవులు, రచయితలు అరెస్ట్ చేయబడ్డారు. రోహింగ్యా వూచకోత సమయంలో వారి కోసం మాట్లాడని, కనీసం పెదవి కదపని సమాజానికి యిప్పుడు సంఘీభావం తెలుపుతూ తమ ప్రాణాల్ని సైతం తృణప్రాయంగా యిచ్చేస్తున్న రోహింగ్యా కవులు, కార్యకర్తలు తమని తాము క్షమించుకోగలరా? యింకా కాక్స్ బజారు శరణార్థి శిభిరాల్లోని ప్లాస్టిక్ గుడారాల కింద కుక్కుకొని కిక్కిరిసి బతుకుతున్న రోహింగ్యాలు మయన్మార్ సమాజానికి సంఘీభావం ప్రకటిస్తున్నారు యెందుకు? యెందుకంటే అది వారి మాతృభూమి కూడా. చంపబడుతున్న వారు, ఖైదు చేయబడుతున్న వారు… వారి కుటుంబీకులు కూడా. వాళ్ళది వొక్కటే రక్తం కూడా!

మయన్మార్ లో యీ విప్లవ ఆత్మ దాని సామూహిక బలాన్ని బట్టి మరింత ప్రభలంగా మారే అవకాశం వుంది. టాట్మాడా కి తెలియకుండానే దేశంలో ఐక్యత శక్తివంతంగా మారుతోంది. రాఖైన్ కవి ‘వొన్ రో’ రాసినట్టు…” గాలిలో, అరుపులు ప్రతిధ్వనిస్తాయి.”

**

జైలు నుంచి ఉత్తరం
— కె జా విన్

ప్రియమైన నాన్నా!
నది దాని కడుపుని తెరచి
దాని వొడ్డునున్న మన చిన్న యింటిపై యుద్దాన్ని ప్రకటించింది.
యిక అప్రమత్తంగా వుండాల్సిందే.
నదిని నిటారుగా ఉం వుంచడానికి
వొడ్డుకు అది చేసే రంద్రాల్ని యిసుక సంచులతో పూడ్చడానికి
సహాయపడే వ్యక్తుల కోసం నువ్వు వెతుకుతూ వుండాల్సిందే
వెదురు గుబురుల్లాగా వొక్కసారిగా యెగసిపడే
మురికి నీటిలో మునిగిపోకుండా నువ్వుల చేల వైపు
నువ్వు కునుకెయ్యకుండా అలా చూస్తూ వుండాల్సిందే
పంటతో నిండిన పండ్లతోట ముంపుకు గురికాకుండా
నువ్వు వురవకట్టవి కావాల్సిందే.
కేవలం ఒక్క పిడికెడు అన్నం నీ నోటికీ, నీ బిడ్డల నోటికీ
అందితే చాలనుకునే సామాన్య రైతుకూలీవి నువ్వు
బహుశా నువ్వు మతంలో వోదార్పు పొందుతావు
దేవుడి మీద భారం వేస్తావు.

చేతికంది వచ్చిన బిడ్డల గురించి నువ్వు ఆలోచిస్తావు
వాళ్ళు పంచుకోబోయే నీ శ్రమని గురించి సంతృప్తి పడతావు
నాన్నా! నీ నలుగురు పిల్లలూ నీకు శత్రువులే!

నీ పెద్ద కొడుకు జైలులో వున్న కవి
నీ పెద్ద కుమార్తె వుపాధ్యాయురాలు
నీ రెండో కుమార్తె పాకవిద్యా శాస్త్రవేత్త
నీ చిన్న కుమారుడు విద్యార్థి.

మీ కవి కొడుకు
నువ్వు కలుపుతియ్యడానికి వుపయోగించే లిక్కి లాంటివాడు
మరి అతడు వుద్యోగం చెయ్యగలడా?
నీ భుజం మీది నాగలిని అందుకోగలడా?
క్షమించు నాన్నా! యేమీ చేయలేడు.

వో సారి ఫోన్ చేసినప్పుడు నువ్వడిగావు గుర్తుందా?
‘నీ వెనుక వినిపిస్తోన్న ఆ శబ్దాలు ఏమిటని?’
‘నేను పత్రికకు రచనని పోస్ట్ చేసేందుకు బస్టాప్ వద్ద వేచివున్నాను’ అని అబద్ధం చెప్పాను.
నాన్నా! ఆరోజు రేవులో రైతుల వూరేగింపులో వున్నాను.

‘మా లబ్ధిదారులైన రైతులకు…’ అంటూ
వారు మిమ్మల్ని వెనకనుంచి దోచుకోవాలనుకుంటారు
వారు తీయగా మాట్లాడుతూనే ద్వేషిస్తారు నాన్నా!
వారు అందర్నీ ద్వేషిస్తారు.

వొక దొంగ యెప్పుడూ నిరాయుధుడే
అదే వొక దుండగుడు దంతాలకు ఆయుధాల్ని కలిగివుంటాడు
దొంగల్నీ, దుండగుల్నీ అదుపు చేయలేనప్పుడు
ప్రభుత్వాలు వుండీ ప్రయోజనం యేమిటీ?
అడవులకు, పర్వతాలకూ యేమి జరిగినా పట్టించుకోని వారు
నదులకు యేమిజరిగినా యెందుకు పట్టించుకుంటారు నాన్నా?
కొబ్బరిపాల కోసం లోపలినుండీ కొబ్బరికాయని
తురమడానికి యిష్టపడే విధంగా
వారు దేశాన్ని ప్రేమిస్తారు.

బుద్ధుడి నుడిటిమీద శిలువ ముద్ర
మీ మతాన్ని నిషేధించినట్లయితే
నువ్వు వాళ్ళ ప్రార్ధనల్లో కూర్చోగలవా?
నన్ను మీ మతాన్ని కోల్పోడానికి అనుమతివ్వగలవా?
నేను నీ తరుపున గాలిని నీలి రంగులోకి మారుస్తాను.

బహుశా నీకు యింకా తెలిసుండదు.
మీ కొడుకు వల్ల సాధారణ పౌరులకు హాని వుందని
పోలీసులు ప్రకటించినట్టు.
కానీ యేదో వొక రోజు తెలుస్తుంది
మీ కొడుకు దొంగో, దుండగుడో కాదని .
కలుపుని తొలగించే నీ చేతిలోని పదునైన లిక్కి లాగా
మంచివాడినని.

నాన్నా! మీరు మీ నగ్నమైనా భుజాలతో దున్నుతున్న
దుక్కులవైపు అలా చూస్తూనే వుండండి.
రైతుకూలీల గీతాన్ని యెలుగెత్తి పాడుతూనే
వుండండి.

మీ
కె జా విన్
సెల్ 1, సెక్షన్ 10
తయవాడ్డి జైలు.

యింత పవర్ఫుల్ కవిత రాసిన కె జా విన్ గత మార్చి 3 వ తేదీన కాల్చి చంపేసిన కవి.

**

మంచు ఫలకం కింద
— మాంగ్ యు పై

వో పెద్ద మంచు ఫలకం కింద
గొప్పదైన నా దేశం సజీవంగా ఖననం చేయబడింది
ఆ గొప్ప దేశంలో
దేవుడికి యిక యే చర్చిలోనూ ఆశ్రయం దొరకదు
ఆ గొప్ప చర్చీ కింద
గొప్ప యుద్దాలు ఆరు అడుగుల కింద గట్టిగా పాతిపెట్టబడ్డాయి
ఆ గొప్ప యుద్దాల కింద
వో గొప్ప శిథిల మ్యూజియంలో సంస్కృతి, గౌరవం, కళలు వుంచబడ్డాయి
ఆ గొప్ప శిథిల మ్యూజియం లో
చెల్లని కరెన్సీ నోట్లు
ఆ నోట్ల కింద
యెముకలు పొడుచుకు వచ్చిన, గుంటకళ్ళ బానిసలు
ఆ బానిసత్వం కింద
రాళ్ళతో మూసివేయబడిన రాతియుగం నాటి గొప్ప గుహ
ఆ రాతియుగం కింద
తిరోగమన పరిణామం
ఆ పరిణామం కింద
సముద్రంలో తల్లి భూదేవి అంతులేని శ్రమతో మరణించింది.
ఆ సముద్రం కింద
యెప్పుడూ వూహలోకి కూడా రానంత
గొప్ప మంచు ఫలకం
ఆ గొప్ప మంచు ఫలకం కింద….

యింత విలువైన కవిత ని మయన్మార్ లో గొప్ప కవిగా పేరుపొందిన ‘ ‘మాంగ్ యు ఫై’ రాశారు. గత మార్చి 9 వ తేదీన ఆయన్ని అరెస్ట్ చేసి, చిత్రహింసలకు గురిచేసి, రెండేళ్ళు జైలు శిక్ష
విధించారు.

**

అమండా! నీ సొంత వీధిలో కూడా నీవు అనుమానాస్పదంగా నడవకు !

‘అమండా గోర్మన్ తన వీధిలో చీకటిలో వొంటరిగా నడిచివెళ్తుంటే వో సెక్యూరిటీ గార్డ్ ఆమెను అనుమానాస్పద వ్యక్తిగా అనుమానించి సోదా చేసే ప్రయత్నం చేశాడు.’ (6 మార్చి, 2021, న్యూయార్క్ టైమ్స్)

‘ఆ సెక్యూరిటీ గార్డ్ చర్య సరైనదే.
అమండా గోర్మన్, మీకు హెచ్చరిక
మీ సొంత వీధిలో కూడా మీరు యికపై అనుమానాస్పదంగా నడవకండి.’
— ప్రభుత్వం సలహా

యిది కవిత్వం రాయడం చదవడం గురించి కూడా ప్రభుత్వం చేసిన హెచ్చరికగా భావించవచ్చు.

మరికొన్ని సలహాలు, సూచనలు

వాస్తవాలు : కవిత్వం దేశద్రోహుల్ని తయారుచేస్తుంది.

క్రియాశీల పదార్థాలు : ఆలోచనలు

వుపయోగాలు : దుఃఖం, నష్టం, అన్యాయం, దిగులు అనుభవించే వారిలో నొప్పి, బాధలను తాత్కాలికంగా తొలగిస్తుంది. తాత్కాలికంగా వైద్యం, సౌఖ్యాన్ని అందిస్తుంది. వాస్తవికత చొరబడే వరకు మానసిక స్థితిని కూడా వూహల్లో ముంచవచ్చు. యెలాంటి వుష్ణోగ్రత వద్దనైనా రాయవచ్చు, చెప్పవచ్చు, చదవవచ్చు.

తెలిసిన దృష్ప్రభావాలు: విచక్షణతో జాగ్రత్తగా వాడండి. కవితలు ఆలోచనల్ని, పదునైన పదాల్ని కలిగివుంటాయి. కొండొకచో పేలుడు పదార్ధం కూడా కలిగుండోచ్చు. యివి తీవ్రమైన అసౌకర్యాన్ని కలిగిస్తాయి. శక్తిని వినియోగించే వారిలో అపరాధ భావనని కలిగిస్తాయి.

దృష్ప్రభావాలు వుంటే చదివేముందు వైద్యుడిని సంప్రదించండి.

— హాస్యం లేదు
— యితర దృక్కోణాల పట్ల ప్రశంసలు లేవు
— తెలియని ఆలోచనల్ని యెదుర్కొన్నప్పుడు కోపం వేగంగా పెరుగుతుంది.
— ప్రపంచం గురించి యెక్కువగా ఆలోచించడం
— వూహలు లేకపోవడం.

కవిత్వం చదివేటప్పుడు సిఫార్సు చేసిన మోతాదుని మించకూడదు

తెలిసిన పరిమితులు లేవు. మీకు నచ్చినంత కాలం చదవండి. అప్పుడు పుస్తకం పక్కన పెట్టేసి, మరో పని మొదలుపెట్టండి.

అధిక మోతాదు విషయంలో:
నడకకు వెళ్ళండి. లేదా సంగీతం వినండి.

వుపయోగం ఆపివేసి వెంటనే స్నేహితుడ్ని సంప్రదించండి.

— నిరాశ, నిస్సహాయత సంభవించినప్పుడు
— 24 గంటల్లో లక్షణాలు మెరుగు పడనప్పుడు

అలాగే కత్తులు, తుపాకులు, రాళ్ళు, మాచెట్లను ధరించి తిరిగే వ్యక్తుల నుంచి కొంచెం దూరంగా వుండండి. ఫండమెంటలిస్టులు, ప్రాసిక్యూటర్లు, పోలీసులు, న్యాయవ్యవస్థలకు సాధ్యమైనంత దూరంగా వుండండి.

పాఠకులకు హెచ్చరిక:

మీరు పదాల అక్షరార్ధం చదివితే యే మాత్రం వుపయోగం వుండదు. పద్యం చీకటిని శాశ్వతంగా తొలగిస్తుందని ఆశించవొద్దు. పదాలు వాటి అర్ధం నుండి తప్పుకోవడానికి వుద్దేశించని టెక్స్ట్, చదవడానికి ముందుగా మీ దగ్గర వుండే పరిస్థితి వుంటేట, పద్యం చదివే ముందు మీ హైస్కూల్ యింగ్లీష్ టీచర్ ని సంప్రదించండి. ‘ హాంపిటి డంపిటి’ చెప్పినట్టుగా ‘ నేను వొక పదాన్ని వుపయోగించినప్పుడు, దాని అర్ధం నేను యెంచుకున్న దాని అర్ధం కన్నా యెక్కువా లేదు తక్కువా లేదు. ‘

కవులకు హెచ్చరిక :

మతం గురించి, అధికారం వున్నవారి గురించి, సంపద వున్న వారి గురించి రాసేటప్పుడు కవులు జాగ్రత్తగా వుండాలి.

కొన్ని వుదాహరణలు చూద్దాం.

మయన్మార్ లో ఇం యింట్లో కూర్చొని కవిత్వం రాసుకోకుండా వీధుల్లోకి వచ్చి నిరసన ప్రదర్శనలో పాల్గొన్నందుకు పోలీసులు మైంట్ మైంట్ జిన్, కె జా విన్ అనే కవుల్ని నడి వీధిలో కాల్చి చంపారు. మరో తొమ్మిది మంది కవుల్ని అరెస్ట్ చేసి కీళ్లు విరిచేసి రెండేళ్ల పాటు జైలు శిక్ష విధించారు. యీ సంఖ్య యింకా పెరిగే అవకాశం వుంది.

భారతదేశంలో ప్రభుత్వాన్ని పడగొట్టేందుకు, ప్రధానిని హత్యచేసేందుకు కుట్ర పన్నారు అనే ఆరోపణపై వరవరరావు గారిని (81) కవిని జైల్లో బంధించి వుంచారు. ఆసుపత్రిలో మంచానికి ఆయనకి కలిపి సంకెళ్ళు వేశారు. ప్రో. సాయిబాబా గారికి కవికి మావోయిస్టులతో సంబంధాలు వున్నాయనే ఆరోపణపై యావజ్జీవ శిక్ష విధించారు. కబీర్ నాట్య మంచ్ కళాకారుల్ని భీమాకోరేగావ్ కుట్రకేసుపై జైలులో పెట్టారు. సౌదీ అరేబియాలో అష్రాఫ్ ఫైదా ప్రభుత్వ వ్యతిరేక కవిత్వం రాసినందుకు 800 కొరడా దెబ్బల శిక్షకు గురయ్యాడు. మాజీ సోవియట్ యూనియన్ లో ఒసిప్ మాండేల్సాటం గులాగ్లో ఆ దేశ అధ్యక్షుడిని ఎగతాళి చేస్తూ కవిత్వం రాసినందుకు చంపబడ్డాడు. చైనా లో లియు జియాబు అనే కవి మరణించాక మాత్రమే వైద్య పెరోల్ పై ఆ దేశ ప్రభుత్వం విడుదల చేసింది. ఇజ్రాయెల్ లో దారిన్ టాటూర్ అనే కవి స్వేచ్ఛ గురించి కవిత్వం రాసినందుకు జైలుశిక్ష ని అనుభవిస్తున్నారు. బంగ్లాదేశ్ లో షహజాన్ బచ్చు అనే కవి దేవునిపై నమ్మకం లేదు అని రాసినందుకు కాల్చి చంపబడ్డాడు. ఉగాండా లో స్టెల్లా న్యాన్సీ యోని గురించి రాసినందుకు దేశం నుంచి వెళ్ళగొట్టబడింది. బ్రిటన్ లో సయ్యద్ తలహా హసన్ అనే కవి అమెరికా వ్యతిరేక కవిత్వం రాసినందుకు, స్పెయిన్ లో పాబ్లో హాసెల్ అనే కవి కిరీటాన్ని అవమానించే కవిత్వం రాసినందుకు రెండేళ్ళుగా జైలులో వున్నారు.

బ్రిటన్ లో సయ్యద్ తలహా హసన్ అనే కవి అమెరికా వ్యతిరేక కవిత్వం రాసినందుకు జైలులో వున్నాడు. స్పెయిన్ లో పాబ్లో హాసెల్ అనే కవి కిరీటాన్ని అవమానించే కవిత్వం రాసినందుకు రెండేళ్ళుగా జైలులో వున్నాడు.

కాబట్టి…

అమండా గోర్మన్, మీకు హెచ్చరిక
దయచేసి, మీ సొంత వీధిలో కూడా మీరు అనుమానాస్పదంగా నడవకండి!

(యీ పై అధ్యాయం ప్రముఖ రచయిత, పాత్రికేయులు, పెన్ ఇంటర్నేషనల్ చైర్మన్ ‘సునీల్ త్రిపాఠి’ వ్యాసం నుంచి తీసుకొన్నా. వారికి కృతజ్ఞతలు.)

**

చూసారా…
ఆ హెచ్చరిక వొక్కరి కోసం కాదని అందరికీ తెలుస్తూనే వుంది.

వరవరరావు గారు, సాయిబాబా గారు, చెరబండ రాజు గారు, అమండా వీళ్ళంతా యెవరు?!!
వీళ్ళని కలిపేది యేమిటి?!!

అందికే కవులందరం ఆలోచించాలి… నిలబడాలి… నంగినంగిగా కాదు… ప్రజల స్వేచ్ఛ కోసం.. నిలబడే రవ్వంత నేల కోసం… స్వచ్ఛమైన ప్రాణ వాయువు కోసం కవులందరం ఆలోచించాలి. అలా మాటాడిన కవులు నిర్భద్దం అయినప్పుడు… లేదా అమానవీయంగా వాళ్ళ ప్రాణాలని అధికారం తీసేసినప్పుడు లేదా తీసేస్తున్నప్పుడు కవులందరం మాటాడాలి. నిటారుగా తలేత్తి ప్రశ్నించాలి.

అవును.. మనమిప్పుడు వైరస్ బాధితులమై కనీవినీ లేని అల్లకల్లోలం వున్నాం. స్పర్శ భయం కలిగించే సందర్భంలో కొట్టు మిట్టాడుతున్నాం. ప్రాణవాయువు కోసం నిస్సహాయం పరుగులు తీస్తున్నాం. ప్రపంచమంతా యీ వైరస్ ని యెలా అంతమొందించాలని రేయింబవళ్లు పరిశోధకులు చేస్తున్నారు. ప్రాణాలని పణంగా పెట్టి డాక్టర్స్… సిస్టర్స్… యిలా యెందరో ప్రాణాలు కాపాడటానికి పోరాటం చేస్తున్నారు. యే పోరాటమైనా ప్రాణాలు పొయ్యాలి. ప్రాణాలని నిలబెట్టాలి. అదీ మానవీయత అంటే. అంతే కానీ స్వేచ్ఛని హరిం చటం… వుక్కిరిబిక్కిరిగా వుందన్నప్పుడు అర్ధం చేసుకోడానికి యే ప్రయత్నం చెయ్యకుండా ప్రాణాలని తీయ్యటం లేదా జీవితాల్ని బంధించటం అమానవీయత… యీ అమానవీయ దృశ్యాలని ఆపటానికి మన దగ్గర వున్న కాసిన్ని అక్షరాలకి నిజాయతీగా నిర్భయంగా నిస్వార్థంగా ప్రాణవాయువుని అందించాలి… మన వూపిరితో ఆడుకునే యే అధికారాన్నైనా మనం నిలదీయాలి. ప్రశ్నించాలి. అవును.. మనం కవులం… రచయితలం… మనవైపు చూసే ప్రపంచం వుంది… బాధ్యతగా… మానవీయంగా వుండాలి… యిప్పడు కాకపోతే యింకెప్పుడు?!